Korona Belirtisi Nedir? Covid-19 Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Korona Belirtisi, Covid-19 olarak bilinen günümüzde milyarlarca kişinin aktif olarak geçirdiği bulaşıcı bir hastalıktır. İlk Olarak Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan bu hastalık, sonrasında tüm dünyaya yayılmış ve birçok insanın ölümüne sebep olmuştur. 13 Ocak 2020 yılında tanımlandırılan ve Koronavirüs adını alan bu hastalık, nefes darlığı ve öksürük gibi solunum sistemi belirtileri ile kendisini göstermektedir.

Korona Nedir? Covid-19 İlk Kez Nasıl Ortaya Çıktı?

Yazımıza ilk olarak Korona nedir konusuna yanıt vererek başlayalım. Covid-19 Dünya Sağlık Örgütü tarafından SARS-CoV-2 ( Şiddetli Akut Solunum Sendromu – Koronavirüs 2) şeklinde adlandırılmıştır. Aralık 2020’de ilk kez Çin’de gözlenen bu virüs, uzun araştırmalar sonucunda Ocak 2020’de resmi olarak tanımlanmıştır. Korona belirtisi, varyantlarına göre değişiklik gösterir.

Yapılan araştırmalarda bu virüsün ve salgının ilk kez Wuhan bölgesindeki deniz ürünleri ve hayvan pazarından insanlara geçtiği tespit edilmiştir. Buradan insanlara geçmesine sebep olarak ise yarasalar gösterilmektedir. Vücudunda birden fazla parazit ve virüs türü barındırabilen yarasalar, Çin’de insanlar tarafından yoğun olarak tüketilen bir hayvan türüdür.

Buda Koronavirüs’ün yarasaların tüketimi ile bulaşabileceği yönündeki iddiaların güçlenmesine neden olmuştur. Daha sonrasında insandan insana bulaşan Covid-19 öncelikle Çin’in tüm eyaletlerine, daha sonrasında ise hızlı bir şekilde tüm Dünya’ya yayılmıştır. İnsanlarda ve hayvanlarda görülebilen Yeni Koronavirüs hastalığı MERS ve SARS virüsü ile büyük benzerliklere sahiptir. Korona Belirtisi her zaman kendisini bir şekilde gösterecek olduğundan ilkin her kişi kendisinden sorumlu olmalıdır.

1- Korona Belirtileri Nelerdir?

Covid-19 belirtileri bazı bireylerde görülmeyebileceği gibi, bazı bireylerde ağır bir tabloda ortaya çıkabilir. Hastalarda en çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük, nefes darlığı, tat ve koku kaybı, baş ve kemik ağrısı, halsizlik şeklindedir. Korona Belirtisi varsa mutlaka en yakın hastaneye giderek test aşamasına geçilmelidir.

Şiddetli olgularda ise ağır solunum yetmezliği, zatüree, böbrek yetmezliği ve ölüm gerçekleşebilir. Koronavirüs ile ilgili yapılan araştırmalarda hastalığın belirtilerinin varyantlarına göre farklılık gösterebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Hastalığın yeni bulunan varyantları, belirtilerin çok daha ağır hissedilmesine neden olabilmektedir.

2- Covid-19 Nasıl Bulaşıyor? Covid-19’da Maske Kullanmak Koruyuculuk Sağlar mı?

Covid-19 hasta olan bireylerin aksırması ya da öksürmesi sonucunda ortama saçılan damlacıklarla bulaşabilmektedir. Yine bu damlacıkların bulaştığı kirlenmiş yüzeylere elle temas ile de hastalığın alınabilmesi söz konusudur. Özellikle kirli temasa el ile değdikten sonra elleri gözlere, ağza ya da burna götürmek hastalığın vücuda alınmasına neden olacaktır. Korona Belirtisi gösteren kişiler genellikle ya kalabalık alanlarda özensiz bir şekilde dolaşan ya da ailesinde pozitif vaka yaşayan kişilerde baş gösteriyor.

Koronavirüs damlacık yoluyla yayılma dışında başka hiçbir yolla yayılmayacaktır. Bu noktada maskenin %99 oranında koruyucu olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Doğru bir şekilde kullanılan maskeler ağız ve burundan dışarıya sıçrayabilen tüm salgıların yayılmasını önleyebilecektir. Böylece hastalığın bir kişiden diğerine yayılma olasılığı ortadan kaldırılabilir.

Yapılan araştırmalar Koronavirüs’ün, aksırma ve öksürme ile sıçrayan damlacık ile 8 metre uzağa kadar ulaşabildiğini kanıtlamaktadır. Bu yüzden maske kullanımı hastalığın bulaştırıcılığının önlenebilmesi adına son derece önemlidir.

3- Covid-19 Hastalığı Risk Grubu Kimleri Kapsıyor? Koronavirüs’te Kimler Risk Grubunda Yer Alıyor?

Covid-19 hastalığının ortaya çıkışı sonrasında yapılan araştırmalarda bazı kişilerin risk grubunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Risk grupları daha kolay bir şekilde hastalanırken, hastalığın semptomları daha ağır bir şekilde ortaya çıkabilecektir.Covid-19 risk grubu şu şekilde sıralanabilecektir;

• 60 yaş üstü hastalar,
• İkiden fazla kronik hastalık tanısı bulunan kişiler ( Kalp, DM, HT, Kanser türleri vb.)
• Sağlık çalışanları,
• Hamileler,
• Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler

Çocuklarda Koronavirüs ağırlıklı olarak semptom olmadan ya da hafif belirtiler vererek ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra Koronavirüs görülen çocuklarda şimdiye kadar herhangi bir ölüm görülmemiştir. Yapılan araştırmalarda Covid-19 görülen annelerin bebeklerine bulaştığına dair herhangi bir veriye de ulaşılamamıştır.

4- Covid-19 Tanısı Nasıl Konulur?

Koronavirüs hastalığı tanısının konulabilmesi için, hastalığı geçirdiği düşünülen kişilere PCR testinin yapılması gerekecektir. Burun, boğaz ve nazofarengeal sürüntü şeklinde alınan PCR testi, uygun ortamda üremeye bırakılmaktadır. Virüs üremesi görülen sürüntüleri veren hastaların PCR testi pozitif çıkmaktadır.

Hastalığın yeni görülmeye başladığı dönemde ya da ilerleyen dönemlerde PCR testinin negatif çıkma olasılığı da bulunmaktadır. Böyle durumlarda hastalarda Covid-19 belirtileri de gözleniyorsa, Akciğer filmi çekilerek ve değerlendirilerek Covid-19 tanısı konulabilmesi mümkün olacaktır.

5- Covid-19 Hastalığının Seyri Nasıldır? Bağışıklık Sistemi Koronavirüs ile Nasıl Savaşmaktadır?

Covid-19 hastalığının seyri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Hastalığın seyrinde özellikle kişilerde görülen semptomların şiddeti ve içeriği de oldukça önemlidir. İlk olarak halsizlik, yüksek ateş, baş ve kemik ağrısı ile başlayan Koronavirüs ilerleyen günlerde tat- koku kaybı ile belirti verebilir.

Bu belirtiler sonrasında ise öksürük, nefes darlığı,  çabuk yorulma gibi semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre Koronavirüs hastalığında en kritik gün 7.gündür. Hastalığı sorunsuz olarak atlatan bireyler, genellikle ilk 7 gün içerisinde tamamen iyileşme gösterebilecektir. Korona Belirtisi görülen kişiler 7 gün içerisinde iyileşme göstermeyen ve ciddi solunum sıkıntıları gösteren bireylerde siyanoz, göğüs ağrısı, ağır nefes darlığı ve ölüm gelişebilmektedir.

6- Covid-19 Varyantları Nelerdir?

Covid-19 tüm dünyaya yayılım gösterdikten sonra yapılan araştırmalarda bazı bölgelerde birbirinden farklı varyantların hakim olduğu kanısına varıldı. Her Koronavirüs’te DNA sekansı farklı olduğu için bu hastalıkta birden farklı varyant içeriklerinin bulunduğunu söyleyebilmek mümkün! Covid-19 varyantları ise şu şekilde sıralanmaktadır;

• Alfa Varyantı: Eylül 2020’de ilk kez İngiltere’de tespit edilen Alfa varyantı, %43-90 aralığında bulaştırıcıdır. Yapılan araştırmalarda daha ölümcül sonuçlara ulaştığı görülmüştür. Özellikle İngiltere’de görülen bu varyant, vaka artışlarında önemli bir rol oynamıştır.
• Beta Varyantı: Beta varyantı ilk kez Ekim 2020’de Güney Afrika’da görülmüştür. Bu kapsamda adı Güney Afrika varyantı olarak da bilinmektedir. Daha önce akut hastalık görülmeyen genç grubunda bu varyantın daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Antikorlara karşı direnç gösterebilen bu varyant, aşıların koruyuculuk düzeyini de azaltabilmektedir.
• Gamma Varyantı: Ocak 2020’de Japonya’dan Brezilya’ya uçan kişilerde bu varyant görülmüştür. Yapılan araştırmalarda bu varyantın virüsün aminoasitlerinde 17 farklı değişim yarattığı bulunmuştur. Bu değişimler virüsün daha güçlü olmasına neden olduğu için, Covid-19 aşısının koruyuculuğunu da azalttığı yönünde iddialar bulunmaktadır.
• Delta Varyantı: Delta Varyantı ilk kez Ekim 2020’de Hindistan’da keşfedilmiştir. Özellikle Hindistan’da Mart ayının sonunda hızlı bir şekilde başlayan yayılmada vaka sayısı günlük 400 binleri görmüştür. Vaka sayısındaki bu artıştan sorumlu olarak ise Delta varyantı tutulmaktadır. Covid-19 varyantları arasında yer alan bu tür, en hızlı yayılım gösteren türdür. Bulaşıcı özelliği fazla olduğu için ilerleyen dönemlerde bu türün diğer türlerden daha baskın geleceği düşünülmüştür. Ayrıca bu varyantın, aşı koruyuculuğunu azaltmada oldukça başarılı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
• Mu Varyantı: Koronavirüs varyantları arasında en son bulunan tür Mu varyantıdır. ABD’nin 49 eyaletinde var olduğu bilinen bu türün Delta varyantından daha bulaşıcı olabileceği sonuçlarına ulaşılmaktadır. Aşı koruyuculuğunu azaltabilen bu tür, belirtilerin daha ağır ve uzun süre görünümüne neden olabilecektir.

7- Covid-19 Ölüm Oranı Nedir?

Covid-19 ölüm oranı bakımından birçok insan üzerinde büyük kaygılara yol açmıştır. 2003 yılının başlarında görülen SARS virüsü, o dönemde vakaların %10’unun ölümüne neden olmuştu. SARS virüsü ile benzerlik gösteren bu virüs, SARS’a göre daha düşük ölüm oranlarına sahiptir.

Ancak yapılan araştırmalarda Covid-19’un SARS virüsüne göre 6-7 kat daha bulaşıcı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü yapmış olduğu açıklamada Covid-19 ölüm oranı bilgisinin %5-6 olduğunu ifade etmiştir. Koronavirüs’te ölüm oranı baz alındığında Kronik hastalıkları bulunan bireylerin, ölüm oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Korona Belirtisi yaygın bir şekilde görülse de ülkemiz ölüm oranlarında diğer ülkelere göre daha fazla tedavi olup iyileşen hasta sayısı görülüyor.

Koronavirüs’te ölüm oranı ülkelerden ülkeye göre farklılık göstermektedir. Özellikle genç ülkelerde bu hastalık sebebiyle yaşanan ölümlerin %3’lere kadar gerilediği görülürken, daha yaşlı ülkelerde bu oranın %6-7’lere ulaştığı görülmektedir.

8- Covid-19 Hangi Ülkelere Yayılım Gösterdi?

Covid-19 ilk kez Çin’de ortaya çıkmış olup sonrasında 200’ü aşkın ülkeye yayılım göstermiştir. Hastalığın başlangıç merkezi sayılan Çin, hızlı bir çalışma göstererek bu hastalıktan tamamen kurtulan ilk ülke olmayı başarmıştır.

Koronavirüs’ün en fazla görüldüğü ülke, günlük 250 binlerde vaka sayısı açıklayan ABD olmuştur. Ancak Hindistan, Brezilya, Rusya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, Türkiye ve Arjantin gibi ülkelerde salgından ağır hasar almışlardır. Covid-19 salgının görüldüğü Türkiye, en çok vaka çıkaran ülkeler listesinde 7.sırada yer almaktadır. En çok Covid-19 vakası görülen 10 ülke ve vaka sayıları ise şu şekildedir;

• ABD 287.269
• Hindistan 440.591
• Brezilya 707.662
• Rusya 172.812
• Fransa 999.244
• Birleşik Krallık 722.298
• Türkiye 618.417
• Arjantin 859.170
• Kolombiya 736.349
• İspanya 342.054

9- Şimdiye Kadarki Covid-19 Bilançosu Nedir?

Covid-19 ölüm oranları baz alındığında ağır bilançolara yol açmıştır. Koronavirüs’te ülkelere göre ölüm oranları incelendiğinde, ABD’nin birinci sırada yer aldığı görülmektedir. Ölüm oranları ve Korona Belirtisi gösteren insan sayısı bakımından ilk 10’da yer alan ülkeler ise şu şekildedir;

• ABD 039
• Hindistan 414
• Brezilya 586
• Meksika 595
• Rusya 380
• Birleşik Krallık 172
• İtalya 971
• Kolombiya 182
• Fransa 667
• Arjantin 105

10- Koronavirüs İçin Nerelerde Hangi Önlemler Alındı?

Covid-19 virüsünün yayılmasından kısa bir süre sonra birçok ülke kendi kısıtlama kurallarını oluşturarak, hastalığın yayılma hızını azaltmaya gitti. Birçok hükümet Koronavirüsün yayılım hızını azaltabilmek amacıyla sınırlarını kapatma, seyahat kısıtlaması ve karantinalar gibi birçok tedbir uyguladı.

Kısıtlamalarda en başarılı olan Çin Halk Cumhuriyeti, hızlı bir şekilde sınırlarını kapattı. Korona Belirtisi görülen yerlerin başında olan Wuhan kentine ulaşımı yasaklayan Çin, halka karantina yasağı uyguladı. Hastalara özel karantina merkezleri ve hastaneleri oluşturan Çin, halkı polisler ile zapt etmeyi başardı.

Çin yapmış olduğu kısıtlama yöntemleri ile kısa zamanda sonuç aldı ve bu virüsten büyük ölçüde kurtulmayı başardı. Ülkemizde de ilk olarak maske takma zorunluluğu getirildi. Gün içerisinde ve hafta sonları getirilen sokağa çıkma yasakları Covid-19 virüsün yayılımını önledi. Bunun dışında şehirler arası ve ülkeler arası kısıtlamalar getirilerek, hastalığın bir yerden diğerine götürülme olasılığı ortadan kaldırıldı.

Türkiye’de Koronavirüs ile ilgili kısıtlamalar bununla sınırlı kalmadı. Vaka sayılarının düşmesi ve aşılamanın hız kazanması ile birlikte birçok kuruluş faaliyetlerini sürdürme kararı aldı. Bu kapsamda her kuruma belirli önlemler alması zorunlu kılınarak, hastalığın yayılma olasılığı düşürülmeye çalışıldı. Alınan önlemler ise şu şekilde;

Okullar İçin Alınan Önlemler Nelerdir?

Covid-19 hastalığı kapsamında okullar büyük risk oluşturmaktaydı. Bu nedenle hastalığın başladığı andan itibaren okullar online olarak eğitim vermeye başladı. Aşı süreçlerinin başlaması ile birlikte okullar yüz yüze eğitim vermeye resmen başladı. Ancak yüz yüze eğitimin verilebilmesi adına okullarda bazı önlemlerin alınması zorunlu tutuldu;

• Okulda eğitim öncesinde öğrenci ve öğretmenlerin Koronavirüs hakkında eğitim alması sağlanmalıdır.
• Okulda bulunan herkesin aralarında en az 1 metre bulunacak şekilde, oturması ve sıralanması sağlanacak.
• Okul ve okul sonrası eğitimlerde yapılacak aktivitelerde öğrencilerin kalabalıklar oluşturması engellenecek.
• Giriş ve çıkışlarda kalabalıkları önlemek için öğrenci ve öğretmenlerin ders saatleri düzenlenecek.
• Okulun sık sık havalandırılması ve belirli aralıklarla dezenfekte edilmesi sağlanacak.
• Öğrencilerin birbirleri ile mesafeli olabilmesi adına 1 metre aralığındaki alanlara bant ve bariyerler konulacak.
• Okulda bulunan süre boyunca aşılama olsa dahi, maske kullanımı zorunlu kılınacak.
• Öğrenci ya da öğretmenlerden birinde korona belirtisi veya pozitif çıkması halinde, pozitif çıkan kişi karantinaya alınacak. Diğer kişiler ise takip edilecek. Diğer kişilerden herhangi birisi pozitif çıkarsa, sınıfın tamamı karantinaya alınacak.
• Salgın döneminde velilerin bahçeye giriş ve çıkışlarına mümkün olduğunca izin verilmeyecek.
• Havalandırma mümkün olduğunca düşük seviyede çalıştırılacak. Havalandırmanın bakımı düzenli bir şekilde yapılacak.

İşyerleri İçin Alınan Önlemler Nelerdir? Restoran ve Lokantalar Bu Süreçte Neler Yapmalı?

İşyerleri de Covid-19 önlemleri kapsamında birçok maddeye tabii tutuldu. Ofis ve diğer işyeri konumunda bulunan tüm kuruluşların İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen önlemleri yerine getirmemesi halinde, kapanması dahi söz konusu olabilir. Korona Belirtisi olan kişilerin ya da yayılması muhtemel iş yerlerinden uzak durulması dışında İşyerlerinde alınması gereken önlemler ise şu şekildedir;

• Kapalı iş yerleri ve ofisler sık sık havalandırılacak.
• Odaların pencereler yardımıyla havalandırılması mümkün olmayacağı için, belirli aralıklarla havalandırmalar çalıştırılacak. Hava sirkülasyonunun sağlıkla sağlanabilmesi adına havalandırmaların belirli aralıklarla bakımı yapılacak.
• İşyerlerinde ultraviyole ışınları ve hava yüzey dezenfektanlarının kullanımı yasaklanacak.
• Yemekhanelerde masalar maksimum 2 kişilik olarak dizayn edilecek. Sandalyeler ve diğer masalar arasına minimum 1 metrelik mesafeler oluşturulacak.
• Ofis dizaynında masaların minimum 1 metrelik mesafelere konulması sağlanacak.
• Solunum yolu enfeksiyonu bulunan bireyler hastalıkları iyileşene dek dinlendirilecek.
• Covid-19 pozitif hasta karantinaya alınırken, diğer çalışanlar takip edilecek. Diğer çalışanlardan birinin bu hastadan hemen sonra pozitif olması halinde, tüm çalışanlar karantinaya alınacak.
• İşyeri çalışanları aşılanacak. Aşılanmak istemeyen çalışanlardan düzenli olarak PCR testi talep edilecek. Korona Belirtisi gösteren kişiler hemen hastaneye sevkedilecek.

İşyerlerinin arasında gösterilebilecek lokanta ve restoranlar ise daha sıkı denetimler ile Koronavirüs’ten korunacak. Restoran, kafe ve lokantalarda alınması gereken tedbirler ise şu şekilde;

• Covid-19 önlemleri kapsamında yemeklerin üretim aşamalarında eldiven ve maske kullanımı zorunlu olacak.
• Masalar maksimum 4 kişilik sandalyeler ile dizayn edilecek. Masalar arası minimum 1 metre aralıklı olacak şekilde yerleştirilecek.
• Restoran, lokanta ve kafelerde ultraviyole ışınları ve hava yüzey dezenfektanları kullanılmayacak.
• Bu yerler sık sık havalandırılarak, hava girişi sağlanacak. Ayrıca orta düzeyde havalandırma sisteminin çalıştırılmasına özen gösterilecek.
• Havalandırma sisteminin temizliğine ve bakımına özen gösterilecek.
• Çalışanların aşılarını yaptırması ve takibinin yapılmasına özen gösterilecek. Aşılarını yaptırmayanlar düzenli olarak PCR testi istenecek.
• Çalışanlardan birinde Koronavirüs testi pozitif çıkarsa, diğer çalışanların da takibi yapılacak. Temaslı olan bireylerden birinin pozitif çıkması halinde, işyeri geçici olarak kapatılarak çalışanlar karantinaya alacak

AVM’ler ve Diğer Kalabalık Alanlarda Alınan Önlemler Nelerdir?

AVM’ler Koronavirüsün yayılması bakımından elverişli ortamlar olduğu için burada denetimler ve tedbirlerin hat safhada olduğunu belirtebilmek mümkün! AVM’ler ve kapalı kalabalık ortamlarda Covid-19 kapsamında alınan önemlerse şu şekilde;

• AVM içerisinde çalışacak olan tüm çalışanlar ve misafirler zorunlu olarak maske takacak. Maske takmayan misafirlerin AVM’ye girişi yasaklanacak.
• AVM giriş çıkışında bulunan güvenlik görevlileri maske, siperlik ve gözlük kullanacak.
• AVM’lerin girişinde herkesten HES kodu sorgulaması yapılacak. HES kodunu bilmeyen kişilerin girişine izin verilmeyecek.
• AVM’ye gelen müşteriler maksimum 3 saat kalabilecek.
• AVM’lere girişte tüm misafirlerin ateşi ölçülecek. Ateşi 38 derecenin üzerinde olan kişilerin girişine izin verilmeyecek.
• AVM’lerde bulunan oturma, dinlenme ve yemek yeme yerleri 1 metre mesafe olacak şekilde düzenlenecek.
• AVM’de klima kullanımı büyük ölçüde yasaklanacak. Havalandırma düzeyi orta dereceli olarak ayarlanacak. Havalandırmanın bakımına ve temizliğine özen gösterilecek.
• AVM içerisinde kalabalığa neden olabilecek konser ve gösterilere izin verilmeyecek.
• AVM’de belirli noktalara el dezenfektanları yerleştirilecek.
• AVM’de bulunan kapı kolları, tırabzan, döner kapı ve asansör düğmeleri 3 saatte bir dezenfekte edilecek.
• Korona Belirtisi gösteren kişilerin bulunduğu ortamlar çok daha iyi şekilde dezenfekte edilmelidir.

11- Corona Aşısı Bulundu mu? Corona Aşısı Türleri ve Koruyuculuk Oranları Nedir?

Covid-19 hastalığının hızlı bir şekilde yayılım göstermesi ile birlikte bilim adamları aşı bulma çalışmalarına başladı. Şimdilerde 5 tane Covid-19 aşısı kullanımına izin verilirken, daha çok sayıda aşının kullanım izninin alınması bekleniyor. Korona Belirtisi gören ve pandemiye yakalanma potansiyeli olan kişilerin olması gereken Corona aşısı türleri ve koruyuculuk oranları;

• Sinovac Aşısı: Çinli bilim adamları tarafından bulunan sinovac iki doz şeklinde bireylere uygulanıyor. Yapılan araştırmalarda ilk dozda koruyuculuğu %50 ikinci dozda ise %73’lerde bulunmuştur. Viral vektör tabanlı bu aşı kolayca buzdolabında saklanabildiği için avantajda sağlayabiliyor. Ancak Sinovac birçok ülke tarafından koruyuculuk konusunda sınıfta kaldı. Corona Aşısı olarak bu nedenle birçok ülke Sinovac aşısı konusunda yurtlarına giriş için kabul etmiyor.
• BionTech Aşısı: Almanya’da Pfizer ilaç firması tarafından geliştirilen bu aşı mRNA tipi olduğu için koruyuculuk oranı bir hayli yüksek! FDA onaylı aşı birinci dozda %73, ikinci dozda ise %99’lara varan koruyuculuk sağlayabilmektedir. Acil kullanım onayı ile ilk kez İngiltere tarafından kullanılan Corona Aşısı olumlu sonuçların alınmasını sağlamıştır. Bozulmadan uzun süre dayanabilmesi için, -70’lere kadar düşük ısıda saklanması önerilir. BionTech aşısı birçok ülke tarafından da tanınabilen bir aşıdır. Bu aşının 2. Dozunu yaptıran kişilerin Çin haricinde tüm ülkelere giriş yapabilmesi mümkündür.
• Moderna Aşısı: FDA onaylı olan moderna, RNA tabanlı bir aşı olarak öne çıkmaktadır. İki doz vurulduğunda aşının koruyuculuk oranlarının %95’lere ulaştığı görülmektedir. Aşının etkinliği ve tazeliğini koruyabilmesi için -20 derecelerde saklanması önerilir. Moderna aşısı vurulan bireyler, birçok ülke tarafından kabul edilmektedir.
• Sputnik V Aşısı: Rusya tarafından geliştirilen bu aşı, iki doz uygulandığında %92 oranında koruyuculuk sağlayabilmektedir. Kolay ulaşılabilen bu aşı normal buzdolaplarında saklanabildiği içinde oldukça avantajlıdır. Bu aşıda Moderna ve BionTech gibi birçok ülke tarafından kabul görmektedir.
• Johnson & Johnson Aşısı: ABD tarafından bulunan bu aşı, viral vektörlü tabanlı olarak öne çıkmaktadır. Tek doz formu ile kolayca uygulanabilen bu aşı, aynı zamanda buzdolaplarında da rahatlıkla saklanabilir. Birçok ülke tarafından da onay aldığı için yurt dışına çıkışlarda kabul görmektedir. Ancak Corona Aşısı kapsamında koruyuculuk oranları hakkında net bir araştırma bulunmamaktadır.

12- Covid-19 Sonrası Hangi Belirtiler Görülmeye Devam Ediyor? Tat ve Koku Kaybı Hemen Geliyor mu?

Covid-19 sonrasında bazı belirtilerin görülmeye devam ettiği vurgulanmaktadır. Bu hastalıkta belirtiler ağırlıklı olarak ilk 7-10 günün sonunda gerilemeye başlamaktadır. Korona Belirtisi gösteren kişilerde nefes darlığı, çabuk yorulma, tat ve koku kaybı gibi belirtiler diğer belirtilere nazaran daha geç kaybolabilir.

Yapılan araştırmalarda azımsanmayacak bir oranın tat ve koku kaybı yaşadığı ve bu kayıpların çok uzun vadede geldiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Ancak bu kayıpların ne zaman ve ne şekilde getirilebileceği konusunda herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Nefes darlığı, yorulma, tat ve koku kaybının hastadan tamamen geçmesi ortalama 15 gün-2 ay aralığına dek sürebilecektir.

İLGİLİ İÇERİK Okullar Yüz Yüze Eğitime Başlayacak 2023 Meb

13- Koronavirüs Kanda Pıhtılaşmaya Yol Açıyor mu? Covid-19 Sonrası Kan Sulandırıcı Kullanılmalı mı?

Covid-19 hastalığının en kalıcı belirtilerinden bir tanesi de kanda pıhtılaşmaya yol açabilmesidir. Yapılan araştırmalar sonucunda birçok doktor, Koronavirüsün pıhtılaşma sorunu oluşturabileceğine vurgu yapıyor. Bu nedenle Kalp hastaları ve pıhtılaşma problemi yaşayan hastalar başta olmak üzere, Covid-19 sırası ve sonrasında belirli bir süre kan sulandırıcı kullanılması öneriliyor. Korona Belirtisi gösteren kişilerde kanın ciddi düzeyde pıhtılaşması hastalarda damar tıkanıklığı, kalp krizi ve kalp yetmezliği gibi rahatsızlıkların baş göstermesine neden olabiliyor.

14- Koronavirüs Olan Hastalar E-Nabız Üzerinden Görülebiliyor mu? E-Nabız Üzerinden Aşı Bilgilerine Ulaşabilmek Mümkün mü?

Covid-19 hastalığı tespit edilen bireyler, e-nabız üzerinde görüntülenebilmektedir. Yapılan PCR testi uygulandıktan sonra sonuçları hastaların T.C kimlik numaraları üzerinden işleniyor. Böylece kişiler e-nabız uygulaması üzerinden PCR testi sonuçlarına ulaşabiliyor.

Testi pozitif çıkan bireyler Hayat Eve Sığar uygulamasını indirerek, izolasyon süresini gün be gün görüntüleyebilme fırsatı bulabiliyor. Ayrıca bu uygulama üzerinden kişiler temaslı kişilerin kimler olduğunu belirterek, temaslılarında izole olması adına Sağlık Bakanlığı’na bilgi verebiliyor. Yine HES uygulaması ve e-nabız üzerinden aşı bilgileri ve aşı kartı PDF’sine ulaşabilmek mümkün olabiliyor. Korona Belirtisi durumunda hem kendimizi hem de yakınlarımızı korunmak için neler yapmalıyız?

15- Koronavirüs’ten Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Covid-19 hastalığı olarak nitelendirilen Koronavirüs’ten korunabilmek için, bu süreçte çok daha titiz ve özenli davranmak gerekiyor. Korunma söz konusu olduğunda yapılabilecekler listesinde ilk olarak elbette ki aşılama ve maske kullanımı yer alıyor. Kendiniz veya Ailenizden birisi için Korona Belirtisi görüyorsanız ilkin yapmanız gereken şey Devletimizin sunduğu https://covid19.saglik.gov.tr web sitesi üzerinden yönergeleri takip etmek olacaktır. Koronavirüs’ten korunmak için neler yapılabilir sorusunun yanıtları ise şu şekilde;

• Bu süreçte el temizliği konusunda daha titiz davranılmalıdır. Eller minimum 20 saniye sabun ve su ile detaylı olarak yıkanmalıdır.
• Elleri yıkamanın mümkün olmadığı yerlerde el dezenfektanı kullanımına özen gösterilmelidir.
• Eller yıkanmadığı takdirde kesinlikle göze, burna ve ağza değdirilmemelidir.
• Hasta insanlarla temastan kaçınılmalı araya minimum 1 metre mesafe konulmalıdır.
• Özellikle bireylerle temas edildiğinde eller hızlı bir şekilde dezenfekte edilmelidir.
• Genel enfeksiyon alanı olabilecek yoğun kalabalıklardan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
• Hastaların enfekte olma olasılığı yüksek olan hastanelerde, temastan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
• Öksürük ve aksırma sırasında burun ve ağzın temizliği tek kullanımlık mendillerle yapılmalıdır. Kağıt mendilin bulunmadığı ortamlarda dirsek içi kullanılmalıdır.
• Tıbbi maskeler öksürme ve aksırma sırasında nemlendiyse, yenilenmeli ve diğerinin kullanımı sonlandırılmalıdır.
• Yurt içi ve yurt dışı seyahatler sonrasında Covid-19 belirtilerinden biri ya da birkaçı bulunuyorsa, en yakın sağlık kuruluşuna bildirilmelidir.