Kamu Görevlileri Sendika Üyesi Olabilir Mi? Görev Yeri Değişikliği Yapılabilir Mi?

Bir süredir çok değişik kamu kurum ve kuruluşları tasarrufuna denk geliyorum. Sendikalı olduğu için mobbinge uğrayan ya da hakkında soruşturma açılan kamu görevlileri sayısı gittikçe artıyor. En meşhur olanlarından biri de ya sadece sendikalı olan ya da sendikalı olup sendikada herhangi bir görevde bulunan kamu görevlilerinin görev yerlerinin değiştirilmesidir.

Sırf sendikalı olduğu için ya da karşı sendikadan olduğu için hiçbir hukuki gerekçe belirtmeden yapılan tasarruf ile kamu görevlisinin yerini değiştirmek yasal değildir.

Bundan öncesinde mobbing, hakaret vs. de varsa kesinlikle bu hareketler suç oluşturur. Elinde güç bulunan amir yasal olarak kurulmuş hiçbir sendikaya üyeliği yasaklayamaz. Sendikal haklar anayasal haktır dolayısı ile sendikal haklar kanun ile bile kısıtlanamaz. Bu yüzden de basit gibi görünse de aslında büyük sorumluluk gerektirir. Hukuk bilmez ve hukuk karşısında cüretkar olan amirlerinizi sendikaya şikayet etme hakkınız var. Hatta Kamu Denetçiliği’ne de dilekçe yazın. İlgili personel hakkında inceleme yapılsın. Peki Kamu Görevlileri Hangi Sendikalara Üye olabilir?

İdari İşlemlerde Olması Zorunlu Unsurlar Nedir?

İdari işlemlerde bulunması zorunlu olan 6 unsur vardır. Bu unsurlara aykırılık halinde idari işlem geçerli değildir. İdari işlemler; yetki, şekil, usul, sebep, konu ve amaç unsurlarını barındırmalıdır. Bu unsurları taşımadığı takdirde idari işlem sakattır dolayısı ile de iptali gerekir.

Yetki unsuru sayesinde her idare sadece belirli bazı işlemleri yapabilir. Örneğin Emniyet Teşkilatı’na mensup bir polisi, Adalet Bakanlığı ihraç edemez çünkü bu konuda yetkili kurum İçişleri Bakanlığı’dır. Kanun yapmaya yetkili organ TBMM iken yasama organı kanun çıkaramaz. Aksi takdirde fonksiyon gaspı ortaya çıkar. Yani kısaca idari işlemi yapmaya yetkili kurum hangi kurum ise o idari işlem o kurum tarafından yapılırsa geçerli olacaktır.

Kimler Sendika Üyesi Olamaz?

Cumhurbaşkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği ve Türkiye Büyük Millet Meclisi çalışanları, Müsteşar, Genel Müdür ve yardımcıları, Yönetim Kurulu Üyeleri, Daire Başkanları ve yardımcıları, TSK ve MİT mensupları ile Emniyet Mensupları ve Ceza İnfaz Kurum çalışanları, Müfettişler ve yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkan ve üyeleri, Hukuk Müşavirleri, bölge, il ve ilçe müdürleri ile özel güvenlik personeli herhangi bir sendikaya üye olamazlar.

Sözleşmeli Personel Yer Değiştirebilir Mi?

Şekil unsurunda ise idarenin işlem ve eylemleri kural olarak yazılı yapılmak zorundadır ancak çalışma ortamında amir astına sözlü emir de verebilir, bu konuda kısıtlama yoktur. Kurum tarafından kamu görevlisine Devlet Memurları Kanunu kapsamında disiplin cezası verildi ise bu kararın tebliği gerekir sözlü bir şekilde iletilmez çünkü şekil unsuru bunu gerektirir.  Diğer bir unsur ise usul unsurudur ki idari işlemlerin yapılması esnasında gerekli aşamaların nasıl olması gerektiğini ifade eder.

Ortada suçüstü ya da ciddi bir ihlal yok ise kamu görevlileri hakkında öncelikle disiplin soruşturması açılır. Gerekli görüldüğü takdirde disiplin soruşturması adli soruşturmaya döner. Bu sıra memurun masumiyetini korumak açısından önemlidir. Bir diğer unsur ise sebeptir. Sebep unsurunda idareyi, idari işlemi yapmaya sevk eden nedenin ne olduğunu ifade eder.

Birazdan itfaiye görevlisi ile örnek vereceğim kararda sırf sendikalı olduğu için A kişisi X görev yerinden Y görev yerine gönderilmiştir. Gönderilirken de hiçbir geçerli sebep belirtilmemiştir dolayısı ile de geçerli sebebi olmayan idari tasarruflar hukuka aykırılık teşkil edecektir. Konu unsurunda ise kural olarak yapılacak işlemler idare ile ilgili alanlarda olmak zorundadır. İdarenin konusu olmayan işlemlerin yapılması durumunda kararın iptali gerekir. Son olarak da idari işlemin amaç unsuru vardır. Bu tarz idari işlemler ile ilgili resmi bilgi almak için Devlet’in bizlere sunduğu Mevzuat Bilgi Sistemi Linki üzerinden ilgili konuyu arayarak kolayca yardım alabilirsiniz.

İdari işlemin sebep unsuru ile amaç unsuru çok fazla karıştırılır ancak amaç unsuru işlem sonucunda idarenin ulaşmak istediği sonuç ile ilgilenir. İdari işlemlerde amaçlanan kamu düzeni ve kamu yararıdır bu amaçlara aykırı olan işlemler iptale tabidir.

1 Yılını Dolduran Memur Tayin İsteyebilir Mi?

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Genel Hükümler 54. Maddesine göre “Aday olarak atanmış Devlet Memurunun adaylık süresi bir yıldan az, iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.”

Sendikalı Olmak Görev Yerinin Değiştirilmesini Gerektirir Mi?

Davacı itfaiye eri, 2011 yılında Ruhsat ve Denetim Şube Müdürlüğü’nde göreve başlamış, 2020 yılında İtfaiye Daire Başkanlığı’ndan Merkez İtfaiye Şube Müdürlüğü’ne kadrosu aktarılmıştır. Söz konusu olayda yapılan görev yeri değişikliğinin hiçbir sebebi belirtilmemiştir. Ayrıca itfaiye erinin Belediye Başkanı tarafından atamasının yapılması gerekirken Genel Sekreter Yardımcısı tarafından ataması yapılmıştır. Dolayısı ile atama konusundaki idari işlem de sakattır.

İlgili kamu görevlisi sendikanın iş yeri temsilcisi olduğu için böyle bir tasarrufta bulunulduğunu söylemiştir. Aynı şekilde yapılan kadro aktarımının da hiçbir hukuki gerekçesi yoktur. Kararı belki emsal olarak kullanmak istersiniz diye ilgili mahkemeyi ve karar numarasını belirtiyorum.

İstanbul 11. İdare Mahkemesi’nin 2021/1113 K sayılı kararına göre ise ilgili idarenin takdir yetkisine göre atama yapamayacağını, sendika iş yeri temsilcisinin görev yeri değişikliğinin açık ve kesin olarak belirtilmediği dolayısı ile ortada hukuka uygun bir işlem olmadığı tespit edilmiştir.

Bu karar aslında sendikalı olup da idare tarafından görev yeri değiştirilen ya da usulsüz olarak haklarında disiplin cezası verilen kamu görevlileri için emsal bir karardır. Hayatta en çok korktuğum şey hukuk bilmeyen ve tanımayan insanların uygulamalarına maruz kalmaktır. Emin olun hukuk bilmeyen ya da hukuku uygulamayan bir yönetim kadar hayatınızı değiştiren ve bozan durumu kimse ortaya çıkaramayacaktır.

İnsan ilişkileri zordur ancak bir süre sonra dönüp yolunuza devam edebilirsiniz ama hukuk bilmeyen kişiler tarafından haklı iken haksız duruma düşerseniz işte o zaman hayatınızda yaşamadığınız zorluğu yaşarsınız. Sendikalı olmak hukuka aykırı bir durum değildir. Tam tersine kamu görevlilerine verilmiş bir haktır.

Sendikaya Hukuka Aykırı Davranan Kamu Görevlisi Şikayet Edilebilir Mi?

Bazı kamu kurumlarında amirler memurlara mobbing uyguluyor ya da hukuka aykırı davranışlarda bulunuyor. Eğer bilinçli bir kamu görevlisi iseniz ve herhangi bir sendikaya bağlı iseniz ilgili kişiyi sendikanıza şikayet edebilirsiniz. Yasal hakkınızı ararken aynı zamanda ilgili kamu görevlisini sendikaya şikayet etmek size yaptığı gibi başkalarına da kötü davranabilmesinin önüne geçecektir.

Size hukuka aykırı biçimde davranan amiriniz ya da astınız ise sendikaya şikayet etme şansınız vardır. Sendikalarda görevli avukatlar bulunur. Şikayetinizi dinledikten sonra hem ilgili kurumdan hem de ilgili kamu görevlisinden şikayet ettiğiniz konu ile ilgili açıklama istenir. Neden mobbing uygulandığını, uygulanan mobbingin hem hukuki hem de cezai sonuçlarının olduğu belirtilir. Bu prosedür size her ne kadar caydırıcı gibi gelmese de uğradığı mobbingi sendikaya bildirerek mobbing uygulayan kamu görevlisinin bu davranışına son verdiği birçok hemşire ve öğretmen örneği var.

Kamuda Mobbing Nereye Şikayet Edilir?

Hatta mobbing uygulayan müdürü sendikaya şikayet ettikten sonra müdürün kamu görevlisine şikayet etmene gerek yoktu aramızda problem varsa gelip bana söyleseydin hallederdik deyip hakaretlerine çeki düzen verdiği birçok örnek de var. Mahkemenin verdiği karar sendikalılar açısından sevindirici bir karar. Bu gibi daha birçok örnek karar var. İlk derece mahkemesinde istediğinizi alamadıysanız bile Bölge İdare Mahkemesi’nde kesinlikle istediğinizi alacaksınız.

İdare mahkemesinde istediğiniz kararı alamamak sizi yıldırmasın. Bölge İdare Mahkemesi’nde sendikal haklarınız olduğunu ve yapılan işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verilecektir. Ancak hep dediğim gibi her dosya kendi içinde özeldir şartlara ve dosya durumuna bakarak yorumda bulunmak gerekir.

Son söz olarak diyorum ki sendikaya üye olmak, sendikanın iş yeri temsilcisi olmak ya da sendikada faaliyetlerde bulunmak yasal hakkınızdır. Bu yasal hakkınız anayasa ile korunduğu için hiçbir kişi ve kurum tarafından kısıtlanamaz.