Üretici Fiyatlar Sebebiyle Zor Durumda, Aracıya Tepkili

Üretici fiyatlar sebebiyle zor duruma düşmüş durumda. Ortaya çıkan veriler üreticinin ne durumda olduğunu gösterir nitelikte.

Koronavirüs salgını, döviz kurunun yükselmesi, bazı şeylerin fiyatının artması ve bu gibi pek çok durum üreticiyi zor duruma düşürüyor. Üretici tarım arazisini değerlendirerek masrafa giriyor fakat üreticiden alınan ürün düşük fiyata alındığı için çiftçi düşük kâr elde ediyor. Aracı ise hem üreticiden hem de marketlerden daha çok kazanmış oluyor. Örneğin üreticiden 75 kuruşa alınan bir ürün markete 5 liradan satılabiliyor. Bu yalnızca basit bir örnek. Bir diğer örnek ise üreticiden kilosu 27 liraya alınan fındığın markette 90-100 lira civarında olması.

Üretici bu gibi durumların yanı sıra son zamanlarda artan maliyetlerden dolayı zorlanmaya başladı. Bir çiftçi, yaptığı yorumda maliyetlerin altında ezildiğini söylerken bu konuda yorum yapan Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Umut Doğru, bu gidişle gıda sıkıntısı yaşanabileceğine değiniyor.

Üretici Fiyatlar Sebebiyle Bu Duruma Tepkili

Son zamanlarda artan gıda fiyatları sebebiyle marketlerdeki denetimler sürüyor. Market esnafı üreticilerin ve aracıların da denetlenmesi gerektiğini söylerken çiftçiler de bu konuda farklı yorumlar yapıyor. Son zamanlarda çiftçiler artan maliyetlerin altında ezilmeye başladı. Özellikle gübre fiyatının artması çiftçiye zor anlar yaşatıyor.

Bir çiftçi, yaptığı açıklamada bir üretici olarak fındık işi ile uğraştığını ve üretimi yaparken pek çok masraf ile karşılaştığını belirtiyor. Bu masraflardan en önemlisinin gübre olduğunu söyleyen fındık işçisi, ağaçlara sağlanan gübrelerin fındığın verimini arttırdığını belirtiyor. Üretici olarak kendilerinden TMO ile 27 liraya, serbest piyasadan 23 liraya alınan fındığın markette 90-100 lira civarında olduğunu gören üretici, aradaki 3-4 kat fiyat farkının fazla olduğundan söz ediyor.

Karpuz tarımı ile uğraşan bir başka çiftçi, aracılık yapan firmanın kendi ürünlerini 10 kuruş civarında aldığını ve marketlere yüksek fiyata sattığını dile getiriyor. Marketlerde 1-2 lira arasında olan karpuzun üretici ile market arasında 10 ile 20 kat arasında bir fiyat farkını oluşturduğunu söyleyen çiftçi, bu duruma bir el atılması gerektiğini belirtti. Bu kadar ciddi bir farkın olmaması gerektiğini söyleyen karpuz üreticisi, masrafların artması sebebiyle bu işe devam edip etmeme konusunda kararlı olmadığını ifade etti.

Üretici fiyatlar sebebiyle tepkisini dile getirirken Adana Çiftçiler Birliği tarafından yayınlanan bir rapora göre 2020 yılının Haziran ayında 940 lira olan amonyum sülfatın 2021 yılının Eylül ayında 3.100 liraya çıktığı görüldü. %230 artış ile karşılaşan bu gübrenin yanı sıra DAP 2.250 liradan 6.900 liraya ulaştı, üre gübresi 1.800 liradan 5.500 liraya çıktı, 20-20 taban gübre ise 1.680 liradan 4.300 liraya ulaştı. Bu seviyelere kadar yükselen gübre fiyatları, üreticiyi zor durumda bırakıyor.

Adana Çiftçiler Birliği Duruma Tepki Gösterdi

Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Umut Doğru, yaptığı açıklamada gübrede artan fiyatlardan ötürü ithalat önerisi sundu. Gübrenin devlet tarafından verilmesi gerektiğini belirten Doğru, ithal edilip Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden dağıtılması gerektiğini savundu. Fiyatların daha düşük olması gerektiğini açıklayan Doğru, örnek vererek 6.900 lira olan bir gübrenin sübvansiyon ile birlikte 3.400 lira fiyat ile sunulabileceğinden bahsetti. Bu konuda üreticilere destek sağlanmazsa tarımsal üretimde gerilemenin yaşanabileceğine dikkat çeken Doğru, önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı.

Üretici fiyatlar sebebiyle bu duruma tepki gösteriyor. Umut Doğru, yaşanan zamlar ile birlikte çiftçinin de düşüncelere daldığını belirtti. Çiftçi ekse zarar edeceğini söyleyen Doğru, ekmeyince de aç kalacağı düşüncesiyle çiftçilerin kafasının karışık olduğunu belirtti. Çiftçinin ya az gübre kullanıp maliyetlerin azaltacağını ya da ekim işini bırakıp başka bir işe yöneleceğini belirten Doğru, gübrenin azalması ile birlikte verimde düşüşün gerçekleşebileceğinden söz ediyor. Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Umut Doğru’ya göre tarım işçileri işi bırakırsa veya verim düşerse çıkan üründe azalma meydana geleceği için ürünler daha çok zamlanabilir, hatta stok sorunları ortaya çıkabilir.

Yeni Çıkacak Yasa Sorunları Çözebilecek mi?

Üretici fiyatlar sebebiyle tepkisini ortaya koyarken bunun yanı sıra yeni çıkacak olan yasa ile bu durumun düzelip düzelmeyeceği de merak edilen bir konu oldu. Yeni çıkacak olan yasa ile birlikte fahiş fiyatların önüne geçilmesi düşünülürken meclisin açılması ile birlikte bu konu gündeme gelecek.

Yeni yasa ile birlikte şimdiden bazı bilgiler ortaya çıktı. Buna göre aracılar maliyetlerini azaltıp daha düşük komisyon kesmeye başlayacak. Üreticiler ve sanayicilerle sözleşmeler yapılacak. Yapılacak olan sözleşmeler ile birlikte fiyatların düşmesi bekleniyor. Gıda fiyatlarında yaşanacak olan düşüşün halkı rahatlatması düşünülüyor. Bunun yanı sıra gerçekleştirilmesi beklenen bir diğer şey gıda bankacılığına teşvik olacak.

Ekim ayında resmî olarak başlayacak olan sözleşmeli tarımın yanı sıra ürün bazında da tedbirler alınacak. Bunun yanı sıra vergi düzenlemeleri de düşünülüyor. Henüz mecliste oluşturulacak olan yeni yasa hakkında tam olarak bilgi yer almıyor fakat yeni yasa ile ilgili düzenlemeler önümüzdeki dönemde karşımıza çıkıyor olacak.