Merkez Bankası: KDV İndiriminin Etkisi Şubat Ve Mart Ayında Görülecek

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde, “Temel gıda kalemlerinde KDV oranının yüzde 8’den 1’e indirilmesi ay ortasında gerçekleştiği için indirimin olumlu etkisi tüketici fiyat endeksine şubat ve mart aylarında yansıyacaktır” ifadelerine yer verildi.

Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti Yayımlandı

Para Politikası Kurulu’nun 20 Ocak’taki toplantısına dair özet yayımlandı. Özette, ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 11,1 arttığı, yıllık enflasyonun 12,61 puan yükselişle yüzde 48,69 olarak gerçekleştiği belirtildi.

Gıda grubunda fiyat artışlarının genele yayıldığı, son dönemde daha ılımlı seyreden taze meyve ve sebze fiyatlarının ocak ayında olumsuz ayrıştığı belirtilen özette, “Uluslararası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir ve tedarik sorunlarına bağlı olarak üretici fiyatları yıllık enflasyonu kayda değer bir şekilde yükselmiştir.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki ve yakın dönem ana eğilimlerindeki yükseliş ocak ayında sürmüştür.” ifadeleri yer aldı.

KDV İndiriminin Olumlu Etkisi Şubat Ve Mart Aylarında Fiyatlara Yansıyacak

Gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının ocakta yüzde 10,90 arttığı ve grup yıllık enflasyonunun 11,81 puan yükselerek yüzde 55,61 olduğu belirtilen özette, “Temel gıda kalemlerinde KDV oranının yüzde 8’den 1’e indirilmesi ay ortasında gerçekleştiği için indirimin olumlu etkisi tüketici fiyat endeksine Şubat ve Mart aylarında yansıyacaktır.” değerlendirmesi yapıldı.

Özette, uluslararası enerji emtia fiyatları ile yönetilen ve yönlendirilen kalemlerdeki gelişmelerin öne çıktığı belirtilerek, “Uluslararası ham petrol fiyatlarındaki yükseliş ve ÖTV miktarlarının artırılması sonucu akaryakıt fiyatlarında yüzde 23,35 oranında artış olmuştur. Ocak ayında, mesken elektrik ve doğalgaz tarifelerinde yüzde 69,96 ve yüzde 21,35 oranlarında; şebeke suyu fiyatlarında yüzde 11,87 oranında artış gözlenmiştir.

Tüpgaz fiyatları ise yüzde 11,28 oranında yükselmiştir. Bu dönemde tüketici fiyatları üzerinde başta elektrik olmak üzere enerji maliyetlerindeki artışların ikincil etkilerinin de izlendiği değerlendirilmektedir.

Şubat ayında akaryakıt fiyatlarındaki artışlar devam ederken, mesken elektrik tariflerine getirilen kademelendirmenin yapısındaki değişiklik ve şebeke suyunda yapılan indirimler yakın dönem için enerji fiyatlarını olumlu yönde etkileyecektir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ocak ayında 7,94 puanlık artışla yüzde 48,49 seviyesine ulaşmıştır. Dayanıklı mal fiyatları bu dönemde yüzde 6,43 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 7,31 puan artışla yüzde 56,24 olmuştur. Beyaz eşya ve mobilya kalemleri yüksek fiyat artışlarıyla öne çıkarken, matrah düzenlemesinin katkısıyla otomobil fiyatları daha sınırlı artış sergilemiştir.

Diğer temel mallarda genele yayılan fiyat artışları izlenirken, yıllık enflasyon yüzde 51,23 seviyesine yükselmiştir. Giyim ve ayakkabı alt grubunda sezon indirimlerinin bu yıl oldukça sınırlı gerçekleşmesiyle yıllık enflasyon kademeli artış eğilimini sürdürmüştür.” ifadelerine yer verildi.

Hizmet fiyatlarının ocakta yüzde 29,56 olarak gerçekleştiği belirtilen özette, yıllık enflasyondaki yükselişin grup geneline yayılırken, kira ve haberleşme dışındaki alt gruplarda artışın daha belirgin olduğu da bildirildi.

Özette, lokanta-otel alt grubunda fiyatların yüzde 8,45 artarak, yıllık enflasyonun yüzde 50,40 seviyesine ulaştığı belirtilerek, “Bu dönemde öne çıkan bir diğer grup olan ulaştırma hizmetlerinde ise fiyatlar yüzde 16,88 yükselmiş, yıllık enflasyon yüzde 39,31 olmuştur.

Son dönem akaryakıt fiyat gelişmeleri ve enflasyonda oluşan yüksek seviyeleri takiben, yönetilen şehir içi ulaşım ve demiryoluyla yolcu taşımacılığı fiyatlarının yanı sıra kargo ve karayolu-havayolu yolcu taşımacılığı ücretlerinde belirgin artışlar gerçekleşmiştir.” ifadeleri yer aldı.

Diğer hizmetler içinde, geçmişe dönük fiyatlama davranışı sergileme eğilimi yüksek olan, sağlık hizmetleriyle birlikte bakım ve onarım, eğlence ve kültür ile sigorta hizmetlerinin fiyatları yukarıya çeken diğer kalemler olduğuna yer verilen özette, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerin kira alt grubunda yükseliş eğiliminin hızlandığına işaret ettiği kaydedildi.

Alkollü İçecekler Ve Tütün Grubunda Fiyatlar Ocak Ayında Yüzde 21,90 Yükseldi

Özette, alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatların ocakta yüzde 21,90 yükseldiği belirtilerek, geçen yılın ikinci yarısında oluşan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) artışının maktu vergilere yansıtılırken, alkollü içeceklerde üretici fiyatları kaynaklı artışların da gerçekleştiği bildirildi.

Bu gelişmelerle grup yıllık enflasyonunun yüzde 45,34 seviyesine yükseldiği kaydedilen özette, alkollü içecek ve tütün ürünlerinin ocakta yıllık manşet enflasyondaki artışa katkısının 1,21 puan olduğu belirtildi.

Özette, Piyasa Katılımcıları Anketi’nin Şubat ayı sonuçlarına göre cari yıl sonu enflasyon beklentisinin 4,31 puan artışla yüzde 34,06’ya yükseldiği, gelecek on iki aya ilişkin enflasyon beklentisinin ise 0,54 puan düşüşle yüzde 24,83’e gerilediği vurgulanarak,

“Öte yandan, uzun vadeli enflasyon beklentilerindeki yukarı yönlü güncellemeler şubat ayında da devam etmiş ve gelecek beş yıla ilişkin enflasyon beklentisi 0,13 puan artışla yüzde 9,05’e yükselmiştir.” ifadeleri yer aldı.

Öncü göstergelerin, küresel ekonomideki güçlü toparlanmanın sınırlı bir ivme kaybına karşın devam ettiğine işaret ettiği belirtilen özette, küresel iktisadi faaliyette yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa rağmen salgında varyantlar ve artan jeopolitik risklerin, küresel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tuttuğu ve belirsizliklerin artmasına yol açtığı ifade edildi.

Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, enerji başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki yüksek seviyelerin uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artmasına yol açtığı bildirilen özette, şu ifadeler yer aldı:

“Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini değerlendirmektedir.

Bu çerçevede, iktisadi faaliyet, işgücü piyasası ve enflasyon beklentilerinde ülkeler arasında farklılaşan görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası iletişimlerinde ayrışma gözlenmekle birlikte, merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını halen sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.

Gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarında son dönemde görülen toparlanma devam etmektedir. Ancak, gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve küresel finansal koşulların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ilişkin riskleri canlı tutmaktadır.

Söz konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği etkilerin, yurt dışında yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut seviyeler dikkate alındığında daha sınırlı kalabileceği değerlendirilmektedir.

Enflasyonda yakın dönemde gözlenen yükselişte; ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumları, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar ve talep gelişmeleri etkili olmaktadır.”