Makarna Ve Una Büyük Zam ! Bir Paket Makarna 5 TL’yi Geçecek !

Gıdadaki en temel ürünlerden un ve makarnaya yeni yılla beraber büyük zamlar bekleniyor. Un sanayicilerine göre, aralık itibarıyla marketlerdeki bir kilo un 12.60 TL’ye çıkacak. Makarna sanayicileri, yılbaşından sonra bir paket makarnanın 5 lirayı geçeceğine işaret etti.

Temel gıda maddelerindeki zamlara her gün bir yenisi daha ekleniyor. Buğday fiyatlarının küresel piyasalarda son 9 yılın rekorunu kırarak en yüksek fiyata ulaşması, yurt içindeki kuraklık nedeniyle buğday üretiminin ciddi şekilde azalması ve TL’de görülen tarihi değer kayıpları un, makarna ve ekmek fiyatlarını uçurdu.

Makarnaya Zam: Bir Paket Makarna 5 Lirayı Geçecek

Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı Abdülkadir Külahçıoğlu ise, ana girdisi buğday olan makarna sektöründe, döviz kurunda yaşanan son artışların tüketiciye yansımasının yıl başından sonra gerçekleşeceğine dikkat çekerek, bu zammın da en az yüzde 15 oranında olacağına işaret etti.

Normal şartlarda buğday fiyatlarının toplam girdiler içinde yüzde 70’lik bir paya sahip olduğunu, ancak enerjiye ve diğer tüm girdilere gelen zamlarla buğdayın ve diğer girdilerin payının yüzde 50-yüzde 50 olduğunu ifade eden Külahçıoğlu, 2021 başından bu yana tüm girdi maliyetlerindeki toplam artışın yüzde 100’ü bulduğunu belirtti.

Üretici maliyetlerindeki artışın tüketiciye bir iki ay gecikmeli yansıdığını ifade eden Külahçıoğlu, “Ortalama stok maliyetlerinden dolayı güncel zamları vatandaşa hemen değil, kademeli yansıtıyoruz. Kurdaki son artışların yansıması da yıl başından sonra olur” diye konuştu.

Külahçıoğlu, “Son bir yılda makarna yüzde 35 zamlanmıştı. Şu an bir paket makarna 4.50 TL. Ancak 2.90 TL’ye de satılan markalar da var. Yılbaşından sonra gelecek olan zam da en az yüzde 15 oranında olur.” dedi.. Külahçıoğlu ayrıca, Türkiye’de şu anda makarnalık buğday stoklarının yeterli olduğunu, zaman zaman bu alanda ihracatın durdurulması gibi tedbirlere ihtiyaç olmadığına dikkat çekti.

Ekmek 4 TL mi olacak ?

Ülke genelinde herkesin bildiği bir un markasının fabrika satış temsilcisinin aktardığına göre, 2021 Ocak’ta 150 TL olan 50 kilo unun toptan fiyatı kasım ayı itibarıyla 300 lirayı buldu. Bu fiyata döviz kurundaki son rekordan sonra 45-55 TL arasında yeni bir zam daha eklendi. Unun toptan fiyatı yılın ilk 11 ayında tam tamına yüzde 136 oranında zamlanmış oldu.

Toptan fiyatlarda yaşanan bu ciddi hareketliliğin fiyat listelerine gelecek ay yansıması, bu durumun perakende un fiyatlarını da tam yüzde 48’e kadar arttırması bekleniyor. Buğday piyasasında yaşanan hareketlilikler ve kur krizinin un fiyatlarını etkilemesi, fırıncının ekmekteki zam taleplerini ciddi oranda arttırıyor.

Fırıncılar ekmeğin fiyatının artan maliyet ve kur krizinden dolayı 4 tl’ye yükseltilmesini talep ediyor. Aksi halde maliyetlerini karşılayamayacaklarını ve ciddi oranlarda zarar edeceklerini ifade ediyorlar. Artan maliyet ve yaşanan kur krizi Makarna fiyatlarının da en az yüzde 15 oranında zamlanmasına yol açacak.

Bir Kilo Un 12 Liraya Kadar Çıkacak

Un sanayicileri, aralık ayından itibaren bir kilo un fiyatının yerel marketlerde 9.5 TL, ulusal marketlerde ise 12.60 TL’ye kadar çıkacağını ifade etti. Ulusal marketlerde bir kilo un fiyatı, 2021 Kasım itibarıyla 8.5 TL civarında seyrediyor. Gelecek aylarda un fiyatlarındaki değişimin nasıl şekilleneceği ise büyük bir belirsizlik.

Bir un sanayicisi, normal şartlarda buğdaya harmandan sonra aralık ayının sonu ile ocak, şubat aylarında zam geldiği bilgisini vererek şöyle diyor: “Durumun vehameti buradan anlaşılabilir. Daha zam dönemi gelmeden bu kadar fiyat artışı yaşandı. Fiyatların duracağını da sanmıyorum. Önce dolardaki artışı durdurmaları lazım, dolar/TL’nin 10 seviyelerinde dengelenmesi gerek.” dedi.

Fiyatlar Hakkında Tahminde Bulunmak Kumar Oynamak Gibi

Yıllardır un sanayinin içinde olan, ülke genelinde bilinen bir un markasının fabrika satış temsilcisinin, fiyatlar hakkındaki değerlendirmesi dikkat çekti: “Geçen sene bu dönemlerde en ucuz ekmeklik buğday unu 130-149 TL’ye alınabiliyordu. Şimdi 340-355 TL’ye çıktı. Kimse bu kadar artmasını beklemiyordu. Tahmin, öngörü yapılamayan bir dönemdeyiz. Bir kumar, bir at yarışı gibi bir durumun içindeyiz.” dedi.

Yeni Müşteriye Mal Yok Ürünler Kota İle Satılıyor

Diğer yandan, bazı marketlerde şeker, yağ ve kahveden sonra unun da kotalı satıldığını ifade eden yetkili, “Unun fabrikadan çıkışı da kotalı çünkü” diyor: “Dört günde bir zam yapar hale geldik. Ürünü satsak, yerine yenisini koymak zor. O yüzden tanıdığımız, bildigimiz müşterilere satış yapıyoruz. Yeni müşteriye mal vermiyoruz. Krizden ziyade kaos ortamı var.” diye konuştu.

Ekmek Fiyatlarına Yeni Bir Zam Gelebilir

İstanbul Ticaret Odası (İTO)12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Başkanı Hasan Demir ise, un fiyatlarındaki ciddi zamları toptancılarla perakendeciler yansıtırken, ekmek fiyatlarına kendileri karar veremediği için fırıncıların yansıtamadığını, bunun da mağduriyet oluşturduğunu ifade ediyor.

Ağustos ayında İTO’ya 230 gram ekmeğin 2.5 TL olmasına yönelik zam tekliflerini sunduklarında un fiyatlarının 175 TL olduğunu söyleyen Demir, ekmek zammının İTO’dan geçtiği 11 Kasım’da ise un fiyatlarının 300 liraya dayandığına dikkat çekti. “Ekmeğe zam gelse de maliyetlerdeki artışın durmaması nedeniyle yeni zamlı tarife de geçerliliğini kaybetti” diyen Demir, şu anki şartlarda ekmeğin en az 3 TL olması gerektiğini dile getirdi.