Ayak Bileği Yaralanmaları Neden Olur? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ayak bileği vücudumuzun en fazla yük taşıyan eklemlerinden bir tanesi. Özellikle günün büyük bir kısmını ayakta geçiren kişiler bileklerinden yüksek oranda faydalanmış oluyor. Ayak bilekleri son derece karmaşık bir yapıya sahip. İçerisinde çok sayıda farklı kemiği barındıran ayak bileğinde yumuşak doku, bağ doku ve kıkırdak doku gibi yapılar da yer alıyor. Böylesine özel bir yapıda olmasının yanında sürekli olarak kullanılması yaralanmaların ortaya çıkmasına sebep olmakta. Sürekli olarak kullanılan bir kısım olduğundan ayak bileği yaralanmaları oldukça sık karşımıza çıkar. Profesyonel olarak spor yapan, sporla amatör seviyede uğraşan ya da hiç spor yapmayan kişilerde yaralanmalar yaşanabilir. Her zaman dikkatli olunması gerekli olacaktır.

Ayak Bileği Yaralanmaları Nelerdir?

Ayak bileğinde yaşanan sorunlar birbirinden çok farklı olabilmektedir. Günlük hareketlerimizde çok önemli bir göreve sahip olduğundan sorunlar her zaman hareketlerimizi kısıtlar. Ayak bileği yaralanmaları dendiğinde akla ilk olarak burkulma gelir. Bileğin burkulması son derece yaygın görülen bir durumdur ve hastanelerin acil kısmına sürekli olarak insanlar burkulma sebebiyle başvururlar. Burkulmalar ayak bileğinde karşımıza çıkabilecek tek yaralanma çeşidi değil. Bunun yanı sıra yaşanan olumsuz durumlar sonrası ortaya çıkan bileğin çatlaması ya da kırılması da söz konusu. Ayak bileklerinde yer alan lateral bağların yaralanması ya da aşil tendon zedelenmeleri de ayak bileğinde yaşanan yaralanmalar kategorisine girmektedir. Son olarak kıkırdak dokuda yaşanan lezyonlar da yaralanmaların bir çeşidi olarak sunulabilir.

Ayak Bileği Yaralanmaları Neden Olur?

Ayak bileği yaralanmalarının herkeste görülebildiğinin bilinmesi gerekir. Ancak yaralanmaların ortaya çıkış sebepleri birbirinden farklı olabilir. Ayak bileği yaralanmaları genel olarak;

• Spor anında riskli bir hareketin yapılması, merdivenlerin kullanıldığı sırada ayağın kayması ya da kaldırımların fark edilmemesi gibi sebeplerden dolayı bileğin burkulması,
• Basketbol ya da voleybol gibi sıklıkla zıplanan spor dallarında zıpladıktan sonra inerken ayağın doğru bir şekilde basılamaması sebebiyle bileğin burkulması,
• Yaşanan trafik kazaları, bir yerden düşme ya da karda kayma gibi durumlarda bileğin zarar görmesi,
• Uygun olmayan zeminler üzerinde çalışma, zaman geçirme ya da spor yapma gibi eylemler sonrasında bilekte kırıkların, burkulmaların ya da çatlakların oluşması,
• Belirli bir yaştan sonra hiç ısınmadan spor yapmaya başlanması sebebiyle yaralanmaların yaşanması, şeklinde karşımıza çıkabilir.

Ayak Bileği Yaralanmalarında Karşımıza Çıkan Belirtiler Nelerdir?

Ayak bileği yaralanmalarında ortaya çıkabilecek farklı belirtiler söz konusudur. Ortaya çıkan belirtiler yaralanmanın şekline ve şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Ayak bileği yaralanmaları sırasında ortaya çıkan belirtiler;

• Şişme,
• Ağrı,
• Kopma benzeri ses duyulması,
• Morluklar, şeklinde sıralanabilir.

Şişme hemen hemen her ayak bileği yaralanmasında ortaya çıkmaktadır. Çok kısa bir sürede şişmeler kendisini göstermeye başlar. Şişmeyi ağrılar takip eder. Burkulmalarda biraz daha katlanılabilir seviyede karşımıza çıkan ağrılar bağ kopması ya da kırılmalarda çok daha şiddetli bir şekilde karşımıza gelmektedir. Aşil tendonunda yaşanan kopmalarda ortaya bir ses çıkmaktadır. Kişinin ayaklarını birbirine vurmasına benzer bir ses çıkar ve etrafında kişiler tarafından da duyulur. Çok sık gerçekleşen bir olay değildir ancak en ciddi yaralanmalardan bir tanesidir. Yaralanmaların 2-3 gün sonrasında ise morluklar ortaya çıkacaktır. Bölgede yaşanan kanama morarmaya sebep olur ve morlukların geçmesi biraz zaman alır.

Ayak Bileği Yaralanmalarının Teşhisi Nasıl Yapılıyor?

Ayak bileğinde yaşanan yaralanmaların teşhisi için hiç vakit kaybedilmeden hastanelere gidilmesi gerekmektedir. Kırıkçı ya da çıkıkçı gibi amatör kişiler sorunların bazılarını çözebilse de genellikle daha büyük sorunlara sebep olmaktadır. Bunun yerine profesyonel doktorlarda muayene olunması gerekli olacaktır. İlk olarak hastalar ortopedi bölümüne randevu alırlar ve sonrasında doktorlara görünürler. Bu aşamada hastanın şikâyeti çok önemlidir. Eğer hasta bileğine basabiliyorsa durum çok ağır değildir. Böyle durumda doktor röntgen çekmeme kararı alabilir. Ancak üzerine basamama durumu varsa röntgen çekilerek ayak bileği yaralanmaları arasında en ciddilerden bir tanesi olan kırık şüphesi araştırılır. Bilek bölgesinde morarma, şişme ya da sararma gibi şikâyetler varsa ve röntgenlerde bir anormallik görülmezse hiç zaman kaybedilmeden MR çekilmesi gerekli olacaktır. Çekilen MR sonrasında kas zedelenmelerinin olup olmadığı ortaya çıkar. Ardından da tedavi aşamasına geçilecektir.

Ayak Bileği Yaralanmaları Nasıl Tedavi Edilir?

Ayak bileğinde ortaya çıkan sorunların türüne göre tedavi de değişik şekillerde karşımıza çıkar. Ayak bileği yaralanmaları yaşandığında buz uygulaması, ayak bileğinin yatarken yüksekte kalması için altına yastık konması, krem sürülmesi ve sonrasında bandaj ile sarılması klasik tedavi yöntemlerini oluşturmaktadır. Yaşanan sorunların tamamında bu yöntemler devreye girebilir. Yaşanan problem büyükse, yani kırık ya da çatlak gibi bir sorun varsa hiç vakit kaybedilmeden ayak bileğinin alçıya alınması ve atellerle sabitlenmesi gerekmektedir. Bağ dokuda yaşanan rahatsızlıklarda ise cerrahi müdahale şart olabilir. Sonrasında ise özel yürüme botları ile tedavi devam eder. Hastanın normal hayatına dönmesi uzun bir süre alacaktır.